A sense of belonging – Ik hoor erbij dus ik besta

A sense of belonging is een prachtige Engelse term. In het Nederlands hebben we geen eenduidige term voor wat het veel omvattende “a sense of belonging” betekent. Kort door de bocht kan je ervan uitgaan dat het erop neerkomt dat je het gevoel hebt dat je ergens bij hoort. Bij een groep mensen in welke vorm dan ook en dat je iets deelt met deze mensen. Een passie, een hobby of interesse, een geloof of een overtuiging. Dit gemeenschappelijke gevoel zorgt ervoor dat mensen zich verenigen. Vroeger was dat voornamelijk in de kerk daarna in een vakbond, nu is dat in een sport of cultuur vereniging maar ook binnen bedrijven zie je mensen zich in grotere of kleinere mate verenigen. Van de vakgroepen tot de personeelsvereniging tot altijd dat zelfde groepje mensen wat samen gaat lunchen.

Spontaan verenigen door een gemeenschappelijke vijand:

Wat gebeurt er in Nederland als er 270 containers voor de kust een schip vallen? Die ONS mooie Waddeneiland en strand bedreigen. We zetten gemeenschappelijk onze schouders eronder.  We hebben een Gemeenschappelijke vijand (de containers).  Een goede reden om samen onze schouders eronder te zetten. Ongeorganiseerd, maar enorm krachtig. Een gemeenschappelijke vijand kan ook zich op een andere manier manifesteren: denk aan de onderdrukker in de oorlog die bracht het verzet samen. Maar ook de leraar op school, de manager in het bedrijf, de concurrent…. Allemaal redenen om te verenigen en samen tot actie te komen. Daarbij is het gedeelde belang belangrijk maar dat mag niet te ver weg staan van het persoonlijke belang.

Managen van verenigde groepen

Het managen van een spontaan verenigde groep mensen kan een klus zijn, ze gedragen zich vaak als een zwerm vogels. De acties ontstaan zonder begin of einde, zonder leider of aanspreekpunt, maar wel als een organisch geheel. Als organisatie is het managen van verenigde groepen mensen van groot belang. De communitymanager of vrijwilligersmanager heeft het daarbij nog iets lastiger dan een personeelsmanager vanwege de ontbrekende hiërarchische verhouding. Maar ook de personeelsmanager heeft niet altijd grip op de verenigde groep binnen het bedrijf. Toch is het goed mogelijk om de kracht uit de groep om te zetten in effectiviteit voor de organisatie.

Betrokkenheid

Belangrijk punt is dat de groep mensen betrokken moet worden bij de organisatie. Menig manager of verenigingsbestuurder klaagt over de mate van betrokkenheid. We horen zo vaak “Wij eisen dat onze mensen betrokken zijn”. Maar dat kan helemaal niet. Je kan geen knop omzetten om je dan opeens betrokken te zijn. Je kan pas betrokken zijn als je je betrokken voelt en dat voel je pas als je betrokken wordt. Als je ideeën geen grond raken, er niet naar je mening geluisterd wordt, je niet mag interacteren, ben je niet betrokken

Procesbegeleiding bij processen over verenigen
Waarom is procesbegeleiding effectief in processen omtrent verenigen? Verenigen is van mensen die het aangaat, het werkt dus niet als je iets oplegt. Beter werkt het de betrokkenen mensen zelf aan het woord te laten. Als deze mensen zich gehoord voelen zorgt dat voor de verbinding met het doel of thema. Zie het als cocreatie van een mening van de betrokken groep. De procesbegeleider zorgt ervoor dat iedereen in de groep veilig genoeg is om te zeggen wat hij of zij wil, haalt met passende werkvormen de meningen boven water en vat deze samen. Je zou het dus ook de procesbewaker mogen noemen. De bewaker van het proces én van de mensen die deelnemen.